كليات
براي آنكه كتابخانه تبديل به انبار مرده از كتاب و ساير منابع اطلاعاتي بلا استفاده نگردد، عمل وجين منابع امري ضروري
به نظر مي رسد.، لذا وجین منابع اطّلاعاتی باعث حیات و رشد مجموعه کتابخانه همانند یک ارگانیسم زنده می شود. در
هنگام وجین، کیفیّت، اعتبار، ظاهر ، و سودمندی هر منبع اطّلاعاتی با دقت بررسی شده تا جای خود را در قفسه بیابد و
باعث اعتبار و احترام به کتابخانه و جذابیت آن شود . نشان دادن حساسیت نسبت به نیازها و علایق جامعه استفاده
کننده یک عنصر ضروری برای گسترش مجموعه های کتابخانه ها است . وجین را می توان به عنوان یکی از معیار های
ارزیابی کیفیت و کارآیی کتابخانه ها مورد توجّه قرار داد. در واقع وجین خود نوعی انتخاب است،با این تفاوت که بعد از
فراهم آوری مجموعــه اتفاق می افتد و به گونه ای این امر به ارزشیابی مجموعه منتج می شود.در فرآیند سفارش منابع
اطّلاعاتی، عمل انتخاب از میان انتشارات موجود در بازار صورت می گیرد ، ولی در وجین ، عمل انتخاب از بین مجموعه
کتابخانه انجام می شود.
تعریف:
وجين فرايندي است كه از طريق آن منابع مازاد،فرسوده و يا بي استفاده از مجموعه خارج مي گردد.در واقع وجين خود
نوعي انتخاب است با اين تفاوت كه بعد از تهيه مجموعــه اتفاق مي افتد . لذا اين امر به ارزشيابي مجموعه منتج
مي شود.
اهداف و تعریف وجين منابع كتابخانه اي
1- ايجاد فضاي مناسب تر براي منابع اطلاعاتي موجود
2- تسهيل و تسريع در دسترسي به منابع اطلاعاتي مورد نياز
3- پويا و زنده نگهداشتن مجموعه كتابخانه و روزآمد کردن منابع موجود در کتابخانه ها
4- بدست آوردن بازخورد نقاط ضعف و قوت در کتابخانه از امر وجین
معيارها و ضوابط وجين منابع
1- منابع فرسوده ، مستعمل و آلوده اي كه ارزش علمي يا تاريخي ندارند و نگه داري آنها موجب اشغال فضا ، صرف
هزينه هاي نگه داري و آلودگي ساير منابع خواهد بود.
تبصره 1:منابع واجد ارزش علمي يا تاريخي در صورت فرسودگي و آلودگي و در صورت نياز به استفاده از آن نسخه
عكسي تهيه خواهد شد.
2- نسخه هاي تكراري و مازاد برنياز.
3- منابع درسي كه به مرور زمان اعتبار محتوايي خود را از دست داده و كم ارزش شده اند (مثل كتب قديمي دستنامه
ها یا تکست ها)،... تبصره 1: نگهداري اين گونه منابع در حد يك نسخه از هر عنوان به منظور مطالعه و تحقيق در
تاريخچه موضوع مربوط به منبع در کتابخانه ضروري است.
4- ويرايش هاي بسیار قديمي كتب حوزه علوم پايه و بالینی كه به طور منظم ويرايش جديد آنها منتشر مي گردد و در
كتابخانه موجود مي باشد. نگهداري يك نسخه در كتابخانه ضروري است.
منابع مستثني از وجين
تبصره 1: منابع نفيس و هنري كه تصاويررنگي و كاغذهاي اعلاء دارند، وجين نخواهند شد.
تبصره 2: منابع هسته هررشته تحصيلي مشمول وجين نمي باشند.
اعضاء كميته وجين منابع
1- رئیس دانشکده
2- مسئول كتابخانه
3- یک نفر متخصص موضوعی (مدیر گروه های هر موضوع)
مراحل انجام وجين
1- كتابخانه موظف است براساس معيارهاي ذكر شده ، به شناسايي،انتخاب و جمع آوري منابعي كه بايد وجين شوند
بپردازد.
2- مسئول كتابخانه لازم است پس از شناسائي منابع وجيني،اعضاي كميته وجين كتابخانه را جهت بررسي و تصميم
گيري نهايي در جريان قرار دهد.
3- لازم است مسئول كتابخانه ليست نهايي منابع وجيني(شامل: عنوان،مولف،سال انتشار و شماره ثبت) را به پیوست
صورتجلسه كميته وجين به همراه كتب وجيني را به ریاست دانشکده ارسال نمايد.
4- كتابخانه موظف است پس از دريافت صورتجلسه منابع وجيني ، نسبت به حذف شماره ثبت منبع از نرم افزار
كتابخانه اقدام نمايد.
دوره وجين
1- از نظر زماني بهتر است وجين منابع به صورت مستمر و دو سالانه (درسال های زوج یا فرد و فصل تابستان) و
همزمان با قفسه خواني مجموعه ها انجام شود.
2- تعداد منابع وجين شده در هر نوبت بايد متناسب با تعداد كل منابع موجود در كتابخانه باشد.